Hội nghị Trung ương 8, khóa XIII vừa qua đã thảo luận về lộ trình thực hiện chế độ tiền lương mới, cụ thể hóa Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII về cải cách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp, dự kiến thực hiện từ ngày 01/7/2024 với quan điểm xây dựng bảng lương mới thay cho bảng lương hiện nay, gồm bảng lương về chức danh lãnh đạo từ trung ương cho đến cơ sở, bảng lương chuyên môn nghiệp vụ và 3 bảng lương cho lực lượng vũ trang; Sắp xếp, thu gọn chế độ phụ cấp so với hiện nay; Chế độ tiền thưởng bằng 10% quỹ tiền lương cơ bản không bao gồm phụ cấp.

Liên quan đến chính sách này, tại phiên họp thứ 27 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 16.10, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, lần điều chỉnh này sẽ mang tính chất cải cách, không chỉ là tăng lương, tăng thu nhập, mà còn gắn với nâng cao chất lượng và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, đảm bảo thu nhập phù hợp cho cán bộ cơ sở giữa các ngành lĩnh vực, tương ứng với trách nhiệm. Theo đó, điều chỉnh tiền lương sẽ gắn với vị trí việc làm, kỷ luật, kỷ cương công vụ.

TS.Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội

TS.Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội nhấn mạnh, tiền lương tạo ra “đòn bẩy” để kích thích, để cho người lao động phấn đấu, quan tâm nhiều hơn đến vận mệnh, thanh danh của đơn vị mà người ta cống hiến. Tuy nhiên, nếu muốn tăng lương phải có bài toán đi trước về mặt nhân sự. Muốn giải quyết được bài toán nhân sự thì cần phải cân đối quỹ tiền lương. Trong đó, bản thân các cơ quan, đơn vị, cao hơn là Nhà nước phải có chiến lược về nhân sự, vị trí việc làm, từ đó đào tạo, bồi dưỡng và  trọng dụng nhân tài.

Từ góc độ của một chuyên gia về tiền lương, an sinh xã hội, ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban xã hội của Quốc hội, cho rằng cải cách tiền lương vào ngày 1/7/2024 là thời điểm phù hợp, chín muồi vì đã lùi thời gian cải cách ít nhất 2 lần kể từ năm 2020. Theo ông Bùi Sỹ Lợi, việc cải cách tiền lương trong điều kiện hiện nay là tin vui cho cán bộ công chức, viên chức, tạo động lực để cán bộ công chức viên chức làm việc, thúc đẩy tăng năng suất lao động, gắn bó với cơ quan đơn vị. Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, từ khi được Quốc hội thông qua đến ngày 01/7/2024 cần tập trung hoàn thiện vị trí việc làm, chức danh, chức vụ công tác làm cơ sở cho việc cải cách này, bởi về nguồn lực cũng đã chuẩn bị được khoảng 500.000 tỉ đồng.

Ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội của Quốc hội

Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, để thực hiện cải cách tiền lương mang tính khả thi và đạt hiệu quả theo tinh thần của Kết luận 62, Bộ Chính trị đặt ra thì trước tiên cần phải xem xét đặc thù của các đơn vị sự nghiệp công nhằm mục tiêu đảm bảo tiền lương được phân phối theo đúng năng lực công tác, quá trình đào tạo, khả năng cống hiến và đảm bảo đúng nguyên tắc phân phối theo lao động và xếp lương theo vị trí việc làm. Điều đó sẽ đảm bảo mục tiêu cải cách tiền lương là bảo đảm cho người lao động đủ sống bằng lương; đặc biệt, phải xem xét quy định các loại phụ cấp đặc thù cho các ngành lĩnh vực đặc thù; để giữ chân người lao động đang làm việc tại các lĩnh vực đó hoặc thu hút nhân tài có năng lực chuyên môn vào khu vực công nhằm khắc phục tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức dịch chuyển từ khu vực công sang khu vực tư (như 2 ngành y tế và giáo dục sau 2 năm đại dịch Covid-19); nguyên nhân là thu nhập thấp, đời sống khó khăn do chậm cải cách tiền lương.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, thực hiện cải cách chính sách tiền lương trong bối cảnh hiện nay sẽ là giải pháp toàn diện, khả thi để phòng chống tham nhũng. Vì vậy cần quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, trong đó, các đơn vị cần xây dựng cho được vị trí việc làm, quản trị nhân lực hợp lý. Cần tính toán các giải pháp để kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả thị trường. Quá trình thực hiện cải cách chính sách tiền lương phải đồng bộ với quá trình cải cách thủ tục hành chính, áp dụng CNTT, công nghệ số, kinh tế số, để giảm tối đa lao động thủ công tăng năng suất lao động.Trong xã hội công nghiệp 4.0 nguồn nhân lực là vô cùng quý giá. Phải phấn đấu để có một xã hội tiến bộ, cách mạng công nghiệp 4.0 phải là làm ít hưởng thụ nhiều.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ 

Tại cuộc tiếp xúc cử tri tại Hải Phòng mới đây, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Quốc hội coi quyết định chính sách về cải cách tiền lương là vấn đề đại sự của đất nước, đảm bảo tiến bộ và công bằng xã hội.Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, tinh thần cải cách tiền lương theo nguyên tắc mức lương mới không thấp hơn mức lương hiện hưởng. Theo chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Chính sách tiền lương là một chính sách đặc biệt quan trọng của hệ thống chính sách kinh tế - xã hội. Đây cũng là một trong những chính sách người lao động đặc biệt quan tâm, làm trong sạch và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, ổn định nguồn nhân lực trong khu vực công. Cải cách tiền lương là việc không thể không làm.

Dù Chính phủ đã nhiều lần điều chỉnh mức lương cơ sở. Tuy nhiên điều chỉnh lương lần này không chỉ đơn thuần là tăng lương, tăng thu nhập mà việc điều chỉnh này mang tính cải cách. Cải cách tiền lương gắn với nâng cao chất lượng và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức. Cải cách tiền lương gắn với vị trí việc làm, gắn với tăng cường trách nhiệm, kỷ luật, kỷ cương trong công tác cán bộ. Do đó, yêu cầu đặt ra phải rà soát, sắp xếp lại cán bộ công chức một cách cẩn trọng. Những người làm việc nửa vời, cầm chừng, đùn đẩy né tránh cần phải có biện pháp xử lý. Với những người trình độ, năng lực yếu kém cần phải kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy. Tinh giản biên chế phải đúng người, đúng đối tượng.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, với việc thực hiện hàng loạt các giải pháp “thắt lưng buộc bụng”, tiết kiệm 10% chi thường xuyên từ nguồn tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế… đến nay đã tiết kiệm được 500.000 tỷ đồng để chuẩn bị cải cách tiền lương trong các năm 2024 - 2026. Tinh thần cải cách chính sách tiền lương theo nguyên tắc mức lương mới không thấp hơn mức lương hiện hưởng. Dự kiến, sau năm 2024, mỗi năm, mức lương sẽ tăng 5 - 7% để tiến tới trong thời gian ngắn lương khu vực công ngang bằng với mức lương ở khu vực sản xuất. Tin rằng, khi đã có cả điều kiện cần và đủ, chính sách cải cách tiền lương lần này sẽ gắn liền với chất lượng, với trách nhiệm của cán bộ, công chức sẽ thực sự tạo được cú huých lớn đối với sự đổi mới hoạt động hiệu quả của bộ máy.